Opłata produktowa – kto musi ją płacić?
Wprowadzając na rynek produkty, niezbędne jest zapakowanie ich w odpowiednie opakowania, spełniające wymogi zarówno bezpieczeństwa towaru jak i oczekiwań klientów. Wielu przedsiębiorców wprowadzających na rynek swoje produkty nie zdaje sobie jednak sprawy z konieczności uiszczenia należnej opłaty produktowej przed rozpoczęciem dystrybucji. Ten specyficzny rodzaj opłaty ekologicznej został wprowadzony w Polsce dokładnie 1. stycznia 2014 roku. Ma on na celu zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów opakowaniowych powstałych w skutek importu i/lub wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub produkcji na terenie kraju oraz skłonienie przedsiębiorstw do bardziej racjonalnego zarządzania wytwarzanymi odpadami. Kto musi płacić opłatę produktową? Ile ona wynosi? A wreszcie czy można się z niej zwolnić, dowiecie się właśnie z tego artykułu.
Spis treści:
- Co to jest opłata produktowa – definicja
- Kto płaci opłatę produktową?
- Kogo obowiązuje opłata produktowa?
- Jak obliczyć opłatę produktową
- Do kiedy trzeba zapłacić opłatę produktową
- Kara za brak opłaty produktowej
- Opłata produktowa a publiczne kampanie edukacyjne
- Kto jest zwolniony z opłaty produktowej za opakowania i produkty?
- Sprawdź jak obniżyć opłatę produktową
Co to jest opłata produktowa – definicja
Opłata produktowa to rodzaj opłaty ekologicznej nakładanej na przedsiębiorcę, który wprowadza do obrotu opakowania lub produkty w opakowaniach w przypadku nierealizowania m.in. określonych poziomów recyklingu (od 2022 r., a do do 2021 włącznie odzysku i recyklingu). Opłata produktowa została wprowadzona w Polsce 1 stycznia 2014 roku. Jej celem było zachęcenie przedsiębiorców do zmniejszenia ilości wprowadzanych na rynek Polski opakowań wraz z produktami.
Kto płaci opłatę produktową?
Kto musi dokonać opłaty produktowej? Opłata dotyczy przedsiębiorstw niezależnie od branży. Wyznacznikiem w tym przypadku jest niedopełnienie pewnych obowiązków w gospodarowaniu odpadami opakowaniowymi, a w tym przypadku m.in.
- niewykonanie obowiązku recyklingu w odniesieniu do sumy wprowadzanych na rynek opakowań;
- niewykonanie obowiązku recyklingu odpadów opakowaniowych powstałych z wprowadzanych na rynek opakowań;
Do wniesienia opłaty produktowej zobowiązani są przedsiębiorcy:
- prowadzący działalność w zakresie wprowadzania produktów na rynek Polski
- importujący produkty,
- dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia,
Opłacie produktowej, oprócz opakowań podlegają również produkty mające wysoce negatywny wpływ na środowisko. Zaliczamy do nich m.in.:
- sprzęt elektryczny i elektroniczny
- baterie
- akumulatory
- oleje smarowe
- preparaty smarowe
- opony
- pojazdy (jednocześnie wprowadzamy wtedy m.in. oleje smarowe, preparaty smarowe, akumulatory, baterie, opony)
Kogo obowiązuje opłata produktowa?
Obowiązkowej opłacie produktowej podlegają zatem między innymi:
- lokale gastronomiczne, tj. bary mleczne, kawiarnie, pizzerie, restauracje typu fast food, restauracje serwujące dania na wagę i wszystkie inne oferujące dania na wynos;
- producenci, którzy swoje towary w celu m.in. zabezpieczenia podczas transportu używają folii bąbelkowych, stretchu, kartonów, palet, oraz innych opakowań;
- importerzy wprowadzający po raz pierwszy na polski rynek dany produkt oraz produkt w opakowaniu;
- skup aut, dealerzy i sprzedawcy samochodów używanych, importowanych z zagranicy i wprowadzanych na rynek polski;
- producenci i importerzy baterii i akumulatorów, a także olejów, opon i preparatów smarowych.
Jak obliczyć opłatę produktową?
System naliczania opłaty produktowej reguluje dziennik ustaw. Szczegółowe stawki opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2014 r. w sprawie stawek opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań – Dz.U. z 2014 r., poz. 1972.
| Poz. | Rodzaje opakowań (jednostkowych, transportowych i zbiorczych) | Jednostkowa stawka w zł za kg |
| 1. | opakowania z tworzyw sztucznych | 2,70 |
| 2. | opakowania z aluminium | 1,40 |
| 3. | opakowania ze stali, w tym z blachy stalowej | 0,80 |
| 4. | opakowania z papieru i tektury | 0,70 |
| 5. | opakowania ze szkła | 0,30 |
| 6. | opakowania z drewna | 0.30 |
| 7. | opakowania wielomateriałowe | 1,70 |
| 8. | pozostałe opakowania | 1,00 |
Chcąc obliczyć opłatę produktową, w niektórych przypadkach konieczne może okazać się skonsultowanie z organizacjami specjalizującymi się w zakresie obsługi BDO. Firmy takie posiadają szeroką wiedzę z zakresu obowiązujących stawek, zasad obliczania oraz formularzy i procedur ich wypełniania.
Wysokość opłaty produktowej od opakowań w Polsce zależy od kilku kluczowych czynników, które uwzględniają specyfikę danego opakowania oraz jego wpływ na gospodarkę odpadami:
- rodzaj i materiał opakowania: wartość należnej opłaty produktowej zależy od rodzaju i materiału, z którego wykonane jest opakowanie, na przykład plastik, szkło, metal czy papier;
- właściwości recyklingowe i cechy ekologiczne opakowania: w zależności od tego czy dane opakowanie jest biodegradowalne, produkowane z materiałów z recyklingu lub nadających się do ponownego przetworzenia opłata może być niższa;
- masa opakowań: waga opakowań jest ważnym czynnikiem określającym opłatę produktową. Im większa jest suma odpadów tym analogicznie opłata również jest większa.
Do kiedy trzeba zapłacić opłatę produktową
Opłaty produktowej wprowadzający ma obowiązek dokonać najpóźniej do 15 marca danego roku. Terminowość jest bardzo ważna, aby uniknąć płacenia niepotrzebnych odsetek oraz potencjalnych kar. Razem z uiszczeniem opłaty należy złożyć wypełnione sprawozdanie w zakresie wprowadzania produktów na rynek Polski – np. produktów w opakowaniach, sprzętu elektrycznego i elektronicznego, opon pneumatycznych.
Kara za brak opłaty produktowej
Jednym z częściej zadawanych pytań dotyczy, tego co grozi za nieopłacenie opłaty produktowej. Niedopełnienie obowiązku rejestracji w BDO wiąże się z karą administracyjną w wysokości do 1 000 000 zł. Warto zatem pamiętać o rejestracji w BDO ponieważ system BDO umożliwia nam złożenie stosownych sprawozdań.terminowym dokonaniu płatności, aby nie narażać się na niepotrzebne koszty.
Opłata produktowa a publiczne kampanie edukacyjne
Wprowadzając produkty w opakowaniach na rynek, przedsiębiorca zobowiązany jest do prowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych. Mają one na celu szerzenie wiedzy z zakresu ekologii i racjonalnego gospodarowania odpadami. Jeśli z jakiegoś powodu firma nie chce lub nie może prowadzić wspomnianych kampanii, obowiązek ten może przekazać w formie dodatkowej opłaty instytucjom państwowym. W tym celu należy dokonać wpłaty w wysokości co najmniej 2% wartości netto opakowań wprowadzonych do obiegu w poprzednim roku kalendarzowym. Termin, do którego należy przeprowadzić kampanię w określonej kwocie lub przelać należność mija 31 grudnia w odniesieniu do roku poprzedniegodanego roku. Natomiast Publiczne Kampanie Edukacyjne nie dotyczą tylko wprowadzania produktów w opakowaniach ale również np. wprowadzania sprzętu elektrycznego i elektronicznego – na ten cel należy przeznaczyć co najmniej 0,1% przychodów netto z tytułu wprowadzania do obrotu sprzętu. W odróżnieniu od PKE w zakresie wprowadzania produktów w opakowaniach, w zakresie sprzętu elektrycznego i elektronicznego należność należy przelać do końca stycznia za rok poprzedni przy czym Publiczne Kampanie Edukacyjne już pojawiają się w pierwszym roku wprowadzania.
Kto jest zwolniony z opłaty produktowej za opakowania i produkty?
Co istotne, obowiązek opłaty produktowej może zostać zniesiony względem niektórych przedsiębiorców. Jak uniknąć płacenia opłaty produktowej? Zwolniony z opłaty opakowaniowej jest każdy przedsiębiorca, który w danym roku kalendarzowym wprowadzi do obrotu produkty w opakowaniach o łącznej masie opakowań nieprzekraczającej 1 Mg (tony). Zwolnienie wprowadzających produkty w opakowaniach do 1 Mg jest traktowane jako pomoc de minimis. Należy jednak pamiętać, że uzyskanie ulgi nie zwalnia z obowiązku sporządzania rocznych sprawozdań.
Więcej o tym jak starać się o zwolnienie z wniesienia opłaty produktowej we wpisie „BDO pomoc de minimis – sprawdź co możesz zyskać”
Sprawdź jak obniżyć opłatę produktową
A co w przypadku, gdy firma nie podlega zwolnieniu z opłaty produktowej? Sposobem na obniżenie wysokich kosztów związanych z odzyskiem i recyklingiem opakowań jest wykonanie wspomnianych działań za pośrednictwem, np. Organizacji Odzysku Opakowań. W takim przypadku OOO przejmuje odpowiedzialność za dopełnienie większości obowiązków związanych z umową.
Środki z opłat produktowych są przeznaczane również na finansowanie działań związanych z utrzymaniem i rozwojem infrastruktury recyklingowej, edukacją ekologiczną, badaniami i monitoringiem. Opłata produktowa za wprowadzone opakowania ma na celu promowanie odpowiedzialności producentów za cykl życia swoich produktów i wpływ na środowisko, a także stymulowanie innowacji i rozwoju technologii bardziej przyjaznych dla środowiska. Należy pamiętać, że opłata produktowa jest podatkiem od nieosiągnięcia określonych przepisami prawa obowiązków i występują od niej odsetki od zaległości podatkowych.